Çeşit Çeşit Elektrikli Otomobil: HEV, MHEV, PHEV, BEV… Farkları Neler?

Gün geçtikçe yollarda daha fazla elektrikli otomobil (İngilizce electric vehichle: EV) görüyoruz. Bu trend, artarak devam edecek. Ancak görmeye alıştığımız bu otomobilleri yeterince tanıdığımız söylenemez. Hâlâ elektrikli otomobillerle ilgili birçok bilgi ve kavrama uzağız. Bu yüzden HEV, MHEV, PHEV ve BEV gibi kısaltmalar da birçok kişi işi anlamsız gelebilir. Ama bugünün dünyasında elektrikli otomobillerle ilgili bu kilit kavramları tanımakta büyük fayda var. 

Bilindiği gibi elektrikli otomobil devrimi, akaryakıtla çalışan otomobillerin dönüşümü ile başladı. Bu dönüşüm de iki enerji kaynağının yani hem fosil yakıtın hem de elektriğin birlikte kullanıldığı otomobillerle oldu. Tamamen elektrikli otomobillere geçişte bu “hibrit” modeller önemli bir rol oynadı. “Elektrikli otomobil dünyası”na giden yolun ilk adımı hibrit otomobillerle atıldı. HEV, MHEV, PHEV ve BEV gibi isimlendirmeler de daha çok işte bu geçişle ilgili.

Elektrikli otomobiller, temelde üçe ayrılır: Hibrit elektrikli otomobiller (HEV), yüzde 100 elektrikli otomobiller (BEV) ve yakıt hücreli elektrikli otomobiller (FCEV). Şimdi bu türleri yakından tanıyalım.

Hibrit Elektrikli Otomobil Nedir?

HEV, İngilizce “hybrid electric vehicle” yani “hibrit elektrikli otomobil” kelimelerinin ilk harflerinden oluşuyor. Bu otomobillerda geleneksel fosil yakıt sistemi ile elektrikli motor bir arada bulunur. HEV, yüzde yüz elektrikli bir otomobile göre daha küçük bir bataryaya sahiptir. Bu nedenle elektrik enerjisini genellikle daha düşük hızlarda hareket ederken kullanabilir. Yalnızca elektrik gücüyle fazla yol katetmesi mümkün değildir. Yine de sadece fosil yakıt tüketen otomobillere göre daha tasarruflu ve çevrecidir.

MHEV Nedir?

HEV, hafif hibrit otomobiller (MHEV), prizle şarj edilebilir hibrit otomobiller (PHEV) olarak alt türlere ayrılır. 

MHEV, İngilizce “mild hybrid vehicle” yani “hafif hibrit otomobil” anlamına gelir. Bu sınıftaki otomobiller, akaryakıtla çalışan motorlara en düşük elektrik enerjisi desteği sunan otomobillerdir. Bu otomobillerde elektrik enerjisi, geleneksel motoru çalıştırmak ve hareket halindeyken motoru desteklemek, hız kazandırmak için vardır. Tek başına otomobilin enerjisini sağlamaz. Bu modeller “48 voltluk hibrit” olarak da bilinir çünkü bataryalarının gücü ve kapasitesi oldukça küçüktür.

PHEV Nedir?

PHEV de İngilizce “plug-in hybrid vehicle” yani “ şarj edilebilir hibrit otomobil” kelimelerinin kısaltması. Hibrit otomobillerin daha yeni bir türü olan PHEV, tamamen elektrikli otomobillerden önceki son adım olarak görülebilir. 

MHEV modelleri, prizle doğrudan şarj edilebilir bataryalara sahip değildir. Söz konusu modeller “rejeneratif fren” diye bilinen, frenleme sırasında elektrik üretilmesini sağlayan bir sisteme sahiptir. Bataryalar, MHEV türündeki otomobillerde doğrudan şarj edilemez. Daha büyük bir bataryaya sahip PHEV tipinde ise bataryalar prize takılarak şarj edilebilir.  

BYD'nin şarj edilebilir modeli BYD DM-i sayesinde, dual mode teknolojisini kullanarak otomobilinizi hem bir elektrikli otomobil hem de içten yanmalı bir otomobil olarak dilediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Şehir içi kullanımlarınızda sadece elektrikli motorunuzu kullanarak yakıt tasarrufu sağlayan ve çevre dostu bir sürüş gerçekleştirebilirsiniz. Şehir dışı ve uzun mesafe kullanımlarınızda benzinli motordan yararlanarak 1000km'yi aşan menzillere sahip olabilirsiniz.

Hibrit otomobiller ayrıca iki motorun eş zamanlı çalıştığı “paralel” ve iki motorun gücünün birbirinden ayrı çalıştığı “seri” hibrit otomobiller olarak da ayrılır. Paralel hibrit otomobillere elektrik motoru, fosil yakıtlı motora güç sağlarken; diğerinde asıl güç kaynağı elektrik motorudur ve fosil yakıtla çalışan motor bu asıl güç kaynağına güç verir. Her iki sistemin karışımından da “seri-paralel hibrit otomobiller” oluşur. 

BEV Nedir?

BEV, İngilizce “battery electric vehicle” yani “bataryalı elektrikli otomobil” kelimelerinin kısaltmasıdır. Bu otomobiller yüzde 100 elektrik enerjisi ile çalışır. Fosil yakıtlı değil elektrikli motora sahiptirler.. Yani “gerçek” elektrikli otomobillerdir. BEV’ler hibrit otomobillere göre daha çevre dostudur ve daha az maliyetlidir.

FCEV Nedir?

FCEV, İngilizce “fuel cell electric vehicle” yani “yakıt hücreli” otomobildir. Aslında bu otomobiller hidrojenle çalışır. Ancak yakıt hücresi motoru, sıkıştırılmış hidrojenin oksijenle temasıyla elektrik üretir ve bu enerji bataryaya ulaşır. Enerjinin kaynağı hidrojen olsa da otomobil kendi ürettiği elektrikle çalıştığı için bu otomobiller da elektrikli otomobil sınıfında yer alır. 

Hangisini Almalıyım?

Elektrikli otomobil almayı düşünenler, şarj olma süresi ve şarj noktalarına ulaşım gibi nedenlerle acil kullanım gerektiğinde akaryakıt seçeneğini de devreye sokabilmek için hibrit modelleri tercih edebiliyor. Ancak araştırmalar otomobillerin günde ortalama 70 km’den bile daha az kullanıldığını gösteriyor. Yani elektrikli otomobiller zannedildiğinden çok daha az sıklıkta şarj edilmeyi gerektiriyor.

Üstelik BYD, Blade Batarya teknolojisi sayesinde kullanıcılarına hem uzun ömürlü hem de farklı modelleri ile 570 km’ye varan sürüş menzilleri vadediyor. Hızlı şarj seçenekleri de kullanımı kolaylaştırıyor. BYD ATTO 3de DC hızlı şarj istasyonlarında yüzde 30’dan yüzde 80 doluluk oranına sadece 29 dakikada ulaşabiliyor. BYD ailesinin yeni üyesi şarj edilebilir hibrit BYD SEAL U DM-i da yakında Türkiye’de olacak.