Elektrikli Araç Alırken Nelere Dikkat Etmeliyim?
Elektrikli araç kullanıcılarının sayısı her geçen gün artıyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre 2021 yılında dünyada 6.5 milyon elektrikli otomobil satılmıştı. Bu sayı 2022 yılında 10,3 milyona ulaştı. 2023 yılında ise satış sayısı yaklaşık 13.9 milyon olarak gerçekleşti. Bu ivmenin önümüzdeki yıllarda da artarak devam etmesi bekleniyor.
Peki bunca kişinin giderek daha çok rağbet gösterdiği elektrikli araçları satın alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini biliyor musunuz? Tercih yaparken hangi kriterlere göre karar vermeniz gerektiği konusunda yeterli bilgiye sahip misiniz? Cevabınız hayırsa, bu yazı tam size göre!
Hibrit mi, %100 Elektrikli mi?
Elektrikli araçlarla ilgili bilmeniz gereken en temel şeylerden biri bu araçların türleri. Elektrikli araçların tamamı, yüzde 100 elektrik enerjisi ile çalışmaz. Elektrikli araç dünyasına giden yolda atılan ilk adım, hibrit elektrikli araçlar olmuştu. Bu araçlar “HEV” kısaltması ile bilinir. Kendi içinde de hafif hibrit otomobiller (MHEV) ve prizle şarj edilebilir hibrit otomobiller (PHEV) olarak alt türlere ayrılır. Yüzde 100 elektrik enerjisi ile çalışan araçlar ise “BEV” olarak isimlendirilir. Dolayısı ile elektrikli araçların, motor ve yakıtları açısından önemli farkları bulunur. Bu konuda ayrıntılı bilgi için şu yazıya göz atabilirsiniz: Çeşit Çeşit Elektrikli Otomobil: HEV, MHEV, PHEV, BEV… Farkları Neler?
Araçların Menzilleri
Sürüş menzili, elektrikli araçlarda karşılaştırma yapılırken dikkate alınacak özelliklerin başında geliyor. Menzil, batarya tamamen şarj edildikten sonra aracın gidebileceği maksimum mesafeyi ifade eder. Hava sıcaklığı, aracın ağırlığı, şehir içi ya da şehirlerarası yolda sürüş ve tabii batarya, araç menzilini etkileyen önemli faktörlerdendir. Araçların menzillerini değerlendirirken kullanım sıklığınıza ve amacınıza göre bir değerlendirme yapmanız gerekir. Örneğin BYD ATTO 3420 km menzil sunarken şarj edilebilir hibrit model BYD SEAL U DM-i 1080 km menzil sunuyor. Hangisinin sizin için daha uygun olduğunu anlamak ve menzil hakkında geniş kapsamlı bilgi sahibi olmak için elektrikli araçların menzillerine ilişkin hazırladığımız bu yazıyı okuyabilirsiniz: Elektrikli Otomobillerin Menzilleri
Isı pompası, elektrikli araçlar için çok önemli bir sistemdir. Bu nedenle elektrikli araç alırken dikkat etmeniz gereken başlıca özellikler arasında yer alır. Isı pompası, tam da isminin çağrıştırdığı gibi bir pompa sistemidir. Pompa, sıcak havayı bir kaynaktan alır ve onun derecesini artırır. Nasıl? Tabii ki bir pompanın yapabileceği şekilde yani sıkıştırarak. Böylece ısısı artan hava, arabanızda dolaşmaya başlayabilir. Bu sistem temel olarak buzdolabının soğutma prensine benzemektedir. Peki, ısı pompasının elektrikli araçlar için önemi nedir? Elektrikli araçlardaki motor bir içten yanmalı motor gibi kendiliğinden ısı üretmez. Bu sebeple ısıtma veya soğutma işlemi için gereken enerji bayaryadan alınmalıdır. Bu işlem bataryaya büyük bir ortak oluşturarak menzili azaltır. Isı pompası gibi gerekli enerjinin çoğunu dışarıdaki havadan alan yüksek verilmli bir sistem kullanılmasının menzil arttırıcı etkisi bulunur. Buna ek olarak ısı düştükçe elektrikli araçların aküsünün performansı daetkilenir. Çünkü bataryada elektrik üretilmesini sağlayan kimyasal reaksiyon sıcaktan etkilenir. Yani kışın havaların ciddi bir biçimde soğuduğu bir kentte yaşıyorsanız, aracınızdan yüksek verim almak, menzilini yüksek tutabilmek için ısı pompasına ihtiyacınız var.
Bu konuda BYD araçları, fark yaratan bir avantaj sunuyor. BYD ATTO3’ün ısı pompası, -30 ila 60 santigrat derecelerinde çalışıyor. Düşük hava sıcaklıklarında menzili yüzde 20’ye kadar artırarak verimlilik konusunda fark yaratıyor. BYD SEAL de benzer şekilde ısı pompası ile enerji tasarrufu sağlıyor. Sistem, artık ısıları çevreden, aktarma organlarından, yolcu kabininden ve akülerden alabilecek şekilde tasarlanmıştır. Böylece soğuk havalarda da elektrikli aracınızı aynı şekilde kullanmaya devam edebilirsiniz. Isıtma ve soğutma sistemleriyle daha fazla bilgi almak için: Elektrikli Otomobillerde Isıtma ve Soğutma Sistemleri
Batarya Türü
Elektrikli araçlar söz konusu olduğunda doğal olarak akla gelen ilk şeylerden biri bataryalar olur. Lityum iyon bataryalar elektrikli araçlarda yaygın olarak kullanılıyor. Lityum demir fosfat (LFP) ise bataryalarda, kritik farklar yaratıyor. BYD’nin çığır açan Blade Batarya teknolojisi, kullanıcılara daha fazla güvenlik, dayanıklılık ve daha iyi bir performans vadediyor. LFP sayesinde Blade Batarya, çivi ile delme testi gibi zorlayıcı testlerden geçen tek batarya olarak geleneksel lityum iyon pillerden ayrışıyor. Uzun ömürlü Blade Batarya, yüksek kalitede bir elektrikli araç tecrübesi sunuyor. BYD’nin yıllar süren araştırma ve geliştirme çalışmalarının ürünü olan devrim niteliğindeki bu teknoloji hakkında daha fazla bilgi almak için, bu yazıya bakabilirsiniz: Blade Batarya Teknolojisi
Doğuştan Elektrikli (Born-EV) Olması
Elektrikli araç alırken doğuştan elektrikli olmasına dikkat etmenizde fayda var. Doğuştan elektrikli olmayan araçlar, doğal olarak, başta elektrikli araç olarak düşünülmemiştir. Sistem ve tasarımları da buna göredir. Oysa baştan elektrikli olarak tasarlanan bir araçta, tasarım da buna göre yapılır. Böylece daha kompakt bir araç ortaya çıkar.
Şöyle düşünelim, elektrikli bir aracın, her şeyden önce soğutulması gereken büyük bir motoru yoktur. Bu özellikten başlayarak aracın kabin alanı gibi tüm özellikleri, elektrikli araçlarda daha iyi bir deneyim sunar. Batarya alanı önceden buna göre planlandığı için iç hacim ve aracın boyutları açısından avantaj sağlar. Doğuştan elektrikli araçlarda batarya verimliliği de daha yüksektir. Tasarımda aerodinamik daha ön plandadır, bu da menzile olumlu katkı sağlar. Akaryakıtla çalışan bir araç olarak tasarlanan ve daha sonra elektrikli araca dönüştürülen otomobillerde batarya araca sonradan eklenen bir donanımdır. Bu yük, verimlilikte de kayba yol açar. Yük demişken, sıfırdan elektrikli olarak tasarlanan bir aracın daha hafif olacağını da söylemeyi unutmayalım.
Özetle; elektrikli bir araç alırken hibrit mi yoksa yüzde 100 elektrikli mi bunu göz önünde bulundurarak tercih yapmalısınız. Elektrikli bir araç alırken ihtiyacınıza uygun olan hibrit mi yoksa yüzde 100 elektrikli mi kararını vermeli; %100 elektrikli araç alacaksanız yüksek verimlilik için ısı pompası olup olmadığına dikkat etmelisiniz.
